Σάββατο 28 Μαΐου 2011


Εντγκάρ Μορέν:"Να ελπίζετε στο αναπάντεχο"
Ο γάλλος κοινωνιολόγος και φιλόσοφος,στηλιτεύει τους κερδοσκόπους και δεν θεωρεί απίθανη μια λύση για την ελληνική κρίση
Εντγκάρ Μορέν:"Να ελπίζετε στο αναπάντεχο"
8Share
εκτύπωση  
 ΠΑΡΙΣΙ, ΣΑΒΒΑΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ στην ιστορική γειτονιά του Μαρέ. Ο κοινωνιολόγος και φιλόσοφος Εντγκάρ Μορέν με υποδέχεται στο σπίτι του γιαμια εγκάρδια συζήτηση λίγες ημέρες πριν από την προγραμματισμένη άφιξή του στην Αθήνα- η οποία τελικά ματαιώθηκε για λόγους υγείας- για να αναγορευθείεπίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου και να παραστεί στο διεθνές συνέδριο με θέμα «Πολιτισμός και Βαρβαρότητα, Επικοινωνία και Σύγχρονη Κοινωνία» που διοργανώθηκε προς τιμήν του στο Μουσείο Ακρόπολης και στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Φιλόξενος, ζεστός και ενθουσιώδης, ο δημιουργός της έννοιας της «πολύπλοκης σκέψης» μιλάει για τη Θεσσαλονίκη του πατέρα του, για τους εβραίους και το Ισραήλ, για τον Ομπάμα και τον Νετανιάχου, για την αραβική άνοιξη, για την ελληνική και την παγκόσμια κρίση, για την τύχη και την ανάγκη.
- Η κρίση στην Ελλάδαπιστεύετε ότι είναι εσωτερική υπόθεση της χώρας ή ότι αποτελεί μέρος της γενικότερης κρίσης που διέρχεται το δυτικό οικονομικόμοντέλο;
«Κατ΄ αρχάς πρόκειται για μια κρίση της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία στην Ελλάδα έχει πάρει σοβαρές διαστάσεις. Επειτα, τα μέτρα που πρότειναν το ΔΝΤ και οι άλλες δυνάμεις είναι τα κλασικά μέτρα σύμφωνα με τα οποία ο λαός καλείται να πληρώσει τα σπασμένα, ενώ οι τράπεζες πάντα τη γλιτώνουν. Η Ελλάδα υποφέρει ιδιαίτερα από τις λεγόμενες “αγορές”, οι οποίες παλαιότερα ήταν ένας τομέας με νόμους και κανόνες, με ανταγωνισμό και ως εκ τούτου σωστές τιμές. Σήμερα όμως αυτό που ονομάζουμε “αγορές” δεν είναι παρά κερδοσκόποι που μεταβιβάζουν τηλεφωνικώς τεράστια ποσά από τη μία χώρα στην άλλη, επωφελούμενοι από τον οικονομικό φιλελευθερισμό και οι οποίοι είναι ικανοί να καταστρέψουν μια χώρα. Και τα κράτη υπακούουν! Είναι απίστευτο πώς δεν έχουμε βρει ακόμη τα μέσα να σταματήσουμε αυτή την ξέφρενη κερδοσκοπία. Πόσω μάλλον που σήμερα τα ποσά αυτά δεν μεταβιβάζονται καν από traders, αλλά από υπολογιστές. Και το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα είναι πολύ μικρή χώρα για να υιοθετήσει μόνη της μια εναλλακτική πολιτική. Αυτό είναι κάτι το οποίο θα μπορούσε να γίνει σε επίπεδο ευρωπαϊκό».

- Ποια είναι αυτή η εναλλακτική πολιτική;
«Είναι αυτή που βρίσκουμε έξω από τα παραδοσιακά πολιτικά σχήματα, όπως η ονομαζόμενη Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία στη Γαλλία. Είναι το δίκαιο εμπόριο που ευνοεί τους μικρούς παραγωγούς καφέ ή κακάο της Λατινικής Αμερικής. Είναι τα δίκτυα απευθείας πώλησης φρούτων και λαχανικών από τους καλλιεργητές στους κατοίκους των πόλεων- κάτι που άρχισε στην Ιαπωνία και τώρα υπάρχει και στο Παρίσι. Είναι η ανάπτυξη της αγροκτηματικής και της βιολογικής γεωργίας που θα συμβάλει στον περιορισμό της βιομηχανοποιημένης γεωργίας. Είναι η ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας καπιταλισμού. Η παραδοσιακή πολιτική δεν προσφέρει εναλλακτική. Μιλάνε για ανάπτυξη. Μα μπορούμε να έχουμε ανάπτυξη όταν μειώνονται οι μισθοί και οι άνθρωποι χάνουν τη δουλειά τους; Πώς θα καταναλώσουν; Ολα αυτά είναι εντελώς παράλογα, αλλά ο ψευδορασιοναλισμός των “ειδικών” δεν βλέπει τη δυστυχία των ανθρώπων. Δεν βλέπει ότι κάποια στιγμή οι άνθρωποι θα επαναστατήσουν. Το παρόν σύστημα το μόνο που έχει να προτείνει είναι αυτός ο αχαλίνωτος νεολιμπεραλισμός, ενώ η ψευδοεναλλακτική της σοσιαλιστικής οικονομίας σοβιετικού τύπου δεν υπάρχει πια. Οπότε δίκιο έχουν οι άνθρωποι που είναι απελπισμένοι. Πρέπει να ακολουθήσουμε το νέο μοντέλο της πολλαπλής οικονομίας που μόλις σας περιέγραψα, στο πλαίσιο του οποίου θα αναπτυχθούν πολλά οικονομικά σχήματα που προοδευτικά θα αποδυναμώσουν τον καπιταλισμό. Οσο για τις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις, θα δείτε ότι θα υποστούν αποσυνθέσεις και ανασυνθέσεις. Πάντως το κίνημα αυτό έχει ήδη αρχίσει και θα δούμε πώς θα εξελιχθεί».

και των πηγών ανανεώσιμης ενέργειας που θα μπορέσουν να δώσουν ώθηση στην οικονομία. Πρόκειται για κοινωνικοοικονομικά μέτρα τα οποία μπορούν να επιτύχουν την αποδυνάμωση του - Ισως οι χώρες του Νότου να αποτελέσουν παράδειγμα...

«Σίγουρα. Ο Νότος δεν έχει ιδιαίτερα μαθήματα να λάβει από τον Βορρά. Ο βόρειος τρόπος σκέψης βασίζεται στον υπολογισμό, στην αποδοτικότητα και στην παραγωγικότητα που βλέπουν μόνο την πιο επιφανειακή πλευρά της ανθρώπινης πραγματικότητας. Στον Νότο έχουν διατηρήσει την έννοια της ποιότητας ζωής. Εχουν διατηρήσει την έννοια της αλληλεγγύης και της φιλοξενίας που εμείς έχουμε χάσει. Εχουν διατηρήσει την επαφή τους με τη φύση που εμείς προσπαθούμε με κόπο να ξαναβρούμε μέσα από την οικολογία. Εγώ είμαι υπέρ μιας συμβίωσης των πολιτισμών και η συμβολή του Νότου σε αυτό είναι πολύ σημαντική. Κάθε κουλτούρα έχει αδύνατα σημεία, έχει ψευδαισθήσεις, αλλά έχει και αλήθειες και τη δική της ποιότητα ζωής. Η ψευδαίσθηση της δυτικής κουλτούρας είναι ο μύθος της προόδου. Πιστέψαμε ότι θα γινόμασταν ευτυχισμένοι με τη συσσώρευση υλικών αγαθών. Η σημερινή κρίση οφείλεται στην κακώς εννοούμενη δυτικοποίηση των κοινωνιών, η οποία δημιουργεί νησίδες πλούτου αλλά και τεράστιες ζώνες φτώχειας». - Είναι απίθανο να βρεθεί κάποια λύση;
«Η λύση δεν μπορεί παρά να είναι απίθανη. Πάρτε για παράδειγμα την αρχαία Αθήνα, την οποία κανονικά οι Πέρσες θα έκαναν μια μπουκιά. Τους αποκρούει μια φορά με τη Σπάρτη στις Θερμοπύλες. Αυτοί ξανάρχονται, την καταλαμβάνουν, την καίνε, την καταστρέφουν, όμως χάρη στον Θεμιστοκλή καταστρέφεται ο στόλος τους στη Σαλαμίνα. Αποτέλεσμα; Τριάντα χρόνια μετά, στην πόλη αυτή γεννιέται η Δημοκρατία, για να διασχίσει τους αιώνες και να φθάσει σήμερα ως εμάς και να τη θέλουν όλοι οι λαοί, και οι Κινέζοι και οι Αραβες... Γι΄ αυτό λέω πάντα: “Να περιμένετε το αναπάντεχο”».

- Είναι το τυχαίο και το αναγκαίο του Ηράκλειτου...
«Ακριβώς. Τα πάντα είναι καρπός της τύχης και της ανάγκης. Το τυχαίο, για παράδειγμα, είναι ένας νέος Τυνήσιος που αυτοπυρπολείται. Τη στιγμή όμως εκείνη η πράξη του προκαλεί μια επανάσταση που εκφράζει μια ανάγκη του τυνήσιου λαού. Οταν η τύχη συναντά την ανάγκη, γεννιούνται καινούργια πράγματα».
«Οσο πιο κοντά η καταστροφή τόσο μεγαλύτερη η συνειδητοποίησή μας»
- Ποια είναι σήμερα η ανάγκη της ανθρωπότητας; 
«Να ξεπεράσει το στάδιο στο οποίο βρίσκεται.Η σημερινή κρίση οφείλεται στο ότι η ανθρωπότητα δεν καταφέρνει να είναι ανθρωπότητα.Πρέπει να ξεπεράσει τη σημερινή κατάσταση που απειλεί τη βιόσφαιρα με καταστροφή,που απειλεί τον άνθρωπο με πυρηνικούς πολέμους και με όλο και πιο αιματηρούς φανατισμούς.Πρέπει να καταπολεμήσει τα τέρατα του θρησκευτικού φανατισμού και του οικονομικού καπιταλισμού,και να αλλάξει πορεία.Η αλλαγή αυτή είναι η ανάγκη».

- Και το τυχαίο πιστεύετε ότι θα συμβεί; 
«Κοιτάξτε.Εγώ είμαι ένας αισιο-απαισιόδοξος.Πιστεύω ότι όσο πιο κοντά πάμε στην καταστροφή τόσο περισσότερο θα συνειδητοποιούμε την πραγματικότητα και κάποια στιγμή θα αντιδράσουμε.Ο Χέλντερλιν λέει: “Εκεί που μεγαλώνει ο κίνδυνος,μεγαλώνει και αυτό που θα φέρει τη σωτηρία”.

Αυτό ακριβώς πιστεύω κι εγώ».

«Συμφωνώ με τον Ομπάμα, αλλά είναι άτολμος στη Μέση Ανατολή»
- Ο πατέρας σας ήταν εβραίος από τη Θεσσαλονίκη και ως εκ τούτου έχετε ιδιαίτερη σχέση με την Ελλάδα...
«Βεβαίως. Ο πατέρας μου έζησε στη Θεσσαλονίκη ως το 1917 που ήλθε στη Γαλλία. Μιλούσε με πολλή αγάπη για αυτήν και του άρεσε να πηγαίνει συχνά σε ελληνικά εστιατόρια στο Παρίσι. Την πρώτη φορά, θυμάμαι, που ήλθα στην Ελλάδα, πριν από περίπου εξήντα χρόνια, μου είπε να πάω να βρω το σπίτι μας. Είχε όμως καεί στη μεγάλη πυρκαγιά του ΄17. Οταν πριν από μερικά χρόνια με αναγόρευσαν επίτιμο διδάκτορα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, διακόσια μέλη της εν λόγω κοινότητας παρέστησαν στην τελετή και προς τιμήν τους μίλησα και στη γλώσσα τους, τα ισπανοεβραϊκά».

- Εσείς πώς τοποθετείστε σε σχέση με την ιουδαϊκή ταυτότητα;
«Για μένα η λέξη “εβραίος” δεν είναι ουσιαστικό, είναι επίθετο. Είμαι εβραίος, όπως είμαι Γάλλος, μεσογειακός, Ευρωπαίος, πολίτης του κόσμου. Φυσικά το ότι είμαι εβραίος παίζει ρόλο στον τρόπο με τον οποίο σκέφτομαι, γιατί γνωρίζω καλά τις διώξεις που έχουν υποστεί. Είμαι όμως επίσης ευαίσθητος στις διώξεις που υπέστησαν οι μαύροι ή οι κάτοικοι των αποικιών, και βέβαια στις διώξεις που υφίστανται σήμερα οι Παλαιστίνιοι. Εγώ θεωρώ τον εαυτό μου νεομαράνο. Οι μαράνοι είχαν ασπαστεί τον χριστιανισμό αλλά παρέμεναν εβραίοι. Μερικοί μάλιστα από αυτούς ξεπέρασαν και τον ιουδαϊσμό και τον χριστιανισμό, και έφθασαν σε ένα είδος σκεπτικισμού, ρασιοναλισμού, όπως ο Μοντένιος, ο Σπινόζα ή ακόμη και ο Θερβάντες ως έναν βαθμό. Δικός τους απόγονος αισθάνομαι και όχι των διανοούμενων εβραίων της διασποράς, και ειδικότερα της Γαλλίας, που έγιναν φανατικοί υπέρμαχοι του Ισραήλ, απομακρυνόμενοι έτσι από την οικουμενική εβραϊκή παράδοση. Εγώ είμαι ένας δεινόσαυρος της οικουμενικότητας. Είμαι υπέρ της ενότητας των ανθρώπων απ΄ όπου κι αν προέρχονται, όποιες κι αν είναι οι διαφορές τους».

- Ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με την πρόσφατη τοποθέτηση του Ομπάμα υπέρτης επαναφοράς των συνόρων του ΄67 και την αντίδραση του Νετανιάχου;
«Η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην περιοχή είναι μακροπρόθεσμα αυτοκτονική. Η κυβέρνηση Νετανιάχου είναι η πιο αντιδραστική που είχε ποτέ το Ισραήλ. Πιστεύουν ότι μπορούν να αποσπάσουν εδάφη από την Υπεριορδανία, ότι οι γειτονικές χώρες θα διαλυθούν σε μικρές μονάδες όπως το Ιράκ και ότι μπορούν να κερδίσουν και να εξαπλωθούν με τη βία, ενώ σαφώς θα έπρεπε να επιστρέψουν στα σύνορα του ΄67. Ολοι ξέρουν ποιες είναι οι προϋποθέσεις της ειρήνης. Η σημερινή κατάσταση αποτελεί πηγή μελλοντικών συγκρούσεων. Πρόκειται για έναν καρκίνο της Ιστορίας. Συμφωνώ λοιπόν με τον Ομπάμα, τον οποίο μπορώ να σας πω ότι τον βρήκα μάλιστα άτολμο όταν είπε πως δεν είναι ακόμη η στιγμή. Υπάρχουν, βλέπετε, τα λόμπι των Ρεπουμπλικανών, των Ευαγγελιστών και των εβραίων που εναντιώνονται στην πολιτική του. Γενικά, το μόνο θετικό που συνέβη στον κόσμο τον τελευταίο καιρό ήταν η αραβική άνοιξη, αυτό το εκπληκτικό κίνημα επιθυμίας για δημοκρατία, για αξιοπρέπεια και ελευθερία, το οποίο έκανε πολλούς να καταλάβουν ότι οι Αραβες δεν είναι ή παραιτημένοι σκλάβοι ή φανατικοί που ρίχνουν βόμβες. Και στη συνέχεια είδαμε τους νέους στην Ισπανία να κάνουν καθιστική διαμαρτυρία, όπως οι νέοι στην Αίγυπτο. Οι συνθήκες βέβαια δεν είναι οι ίδιες, αλλά σε αυτά τα κινήματα παρατηρείται μια μεταδοτικότητα, την οποία ενισχύουν τα νέα μέσα επικοινωνίας. Κινήματα που βλέπαμε μόνο σε δικτατορικά καθεστώτα αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους σε χώρες που βρίσκονται σε κρίση».

Δευτέρα 23 Μαΐου 2011


ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ANAΠΤΥΞΗΣ.

(Το κείμενο που ακολουθεί είναι γραμμένο απο τον  ΕΛΜΑΡ ΑΛΤΦΑΤΕΡ, γερμανό πολιτικό επιστήμονα και  μέλος της επιστημονικής επιτροπής της ΑΤΤΑΚ  Γερμανίας. Δημοσιεύτηκε στις 4 Μαίου στην εφημερίδα «Νέα Γερμανία», με τον τίτλο : «Το οικολογικό αποτύπωμα είναι πολύ μεγάλο»).

«Η οικονομική μεγέθυνση μπορεί να σε κάνει εξαρτημένο, ιδίως όταν τα κέρδη υποχωρούν.Τότε χρειάζονται οι εξαρτημένοι, όλων των αποχρώσεων, μια δόση αναπτυξιακής επιτάχυνσης. Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης εκδίδει, εδω και χρόνια, μια σειρά δημοσιευμάτων με το μοτίβο της Ανάπτυξης. Οι σοφοί της οικονομίας των ΗΠΑ συνιστούν στον πρόεδρό τους «Αναπτυξιακές Αρχές» όχι μόνο για την Β.Αμερική αλλά και γιά όλο τον κόσμο. Για το σκοπό αυτό απαιτούνται ιδιωτικοποιήσεις, άνοιγμα όλων των αγορών και κυρίως φιλελευθεροποίηση των χρηματαγορών. Η τελευταία «αναπτυξιακή αρχή» αποδείχτηκε  ως υπεύθυνη της τωρινής κρίσης.
Η ιδέα της αναπτυξιακής επιτάχυνσης είναι σχετικά πρόσφατη. Για αιώνες «μηδενική - ανάπτυξη» ήταν η φυσιολογική κατάσταση. Η συζήτηση η σχετική με την ανάπτυξη εμφανίστηκε μαζί με τον ανταγωνισμό των συστημάτων στον 20 αιώνα. Ο μεγαλύτερος μέσος όρος μετρήθηκε στο δεύτερο μισό του αιώνα. Ομως αυτή η τάση υποχωρεί. Η διατήρηση σταθερών ποσοστών ανάπτυξης  απαιτεί, με την άνοδο του επιπέδου του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, όλο και μεγαλύτερα απόλυτα μεγέθη. Αυτό μπορεί μεν να ισχύει για τα επιτόκια στον εικονικό κόσμο των χρηματιστηρίων αλλά όχι στην «πεπερασμένη σφαίρα του πλανήτη γή», όπως έλεγε ο φιλόσοφος  Εμμάνουελ Κάντ. Οι αντοχές των οικοσυστημάτων της γής  κάποτε θα εξαντληθούν. «Το Οικολογικό αποτύπωμα», ιδιαίτερα των ανθρώπων που ζούν στις βιομηχανικές χώρες, είναι πολύ μεγάλο. Η περιορισμένη επιφάνεια του πλανήτη γή θα ποδοπατηθεί.
Σε τι οφείλεται αυτό ; Ανάμεσα στις πολλές αιτίες  ιδιαίτερα σημαντική, για την δυναμική της ανάπτυξης των δύο περασμένων αιώνων, είναι η χρησιμοποίηση ορυκτών καυσίμων (και αργότερα και της πυρηνικής ενέργειας). Επειδή η ανάπτυξη έρχεται ως συνέπεια  της αυξησης της παραγωγικότητας της εργασίας. Η «ευημερία των εθνών» αυξάνει όταν όλο και λιγότεροι άνθρωποι παράγουν περισσότερα προϊόντα  ώστε να τα προωθήσουν όσο γίνεται πιό γρήγορα στην αγορά. Η άνοδος της παραγωγικότητας της βιομηχανικής εργασίας  είναι συνέπεια α)  της συστηματικής εκμετάλλευσης της επιστήμης και της τεχνικής, β) της κοινωνικής οργάνωσης της καπιταλιστικής δημιουργίας υπεραξίας  στην βιομηχανία, γ) των μεγάλων μεταμορφώσεων της οικονομίας της αγοράς και δ) της μαζικής χρήσης ορυκτών καυσίμων και μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο πυρηνικής εργοστασίων για την παραγωγή ενέργειας.
Το σύνολο όλων αυτών των παραγόντων φέρνει την «ανάπτυξη», μέχρις ότου η αυξανόμενη οικονομία συναντήσει τα «όρια αντοχής του πλανήτη».
Τα ορυκτά καύσιμα  έχουν πολλά προτερήματα σε σχέση με την ηλιακή ενέργεια – δεν είναι τοπικά δεσμευμένα, αφού εύκολα, με τη βοήθεια παγκόσμιων μεταφορικών δικτύων, φτάνουν  όπου χρειάζονται (με πλοία, αγωγούς, τραίνα κ.λ.π.), εύκολα αποθηκεύονται και είναι διαθέσιμα 24 ώρες το 24ωρο, όλο το χρόνο. Μειονέκτημα των ορυκτών καυσίμων και των πυρηνικών αποτελεί το  ότι είναι εξαντλήσιμα. Προτού μειωθούν χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί όλο και περισσότερη ενέργεια για την εξόρυξη μιας  ορισμένης ποσότητας  ορυκτών. Αυτό έχει ως συνέπεια την αύξηση της τιμής τους. Επιπλέον τα παράγωγα της καύσης  των ορυκτών παραμένουν στη γή και θερμαίνουν την ατμόσφαιρα. Η ασφαλής  αποθήκευση των ραδιενεργών αποβλήτων δεν είναι δυνατή με αποτέλεσμα  να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το μεγαλύτερο δίλημμα  της Ατομικής εποχής.
Τα «όρια της ανάπτυξης» είναι αναμφισβήτητα τόσο στη βιομηχανική όσο και στην μεταβιομηχανική εποχή. Για το λόγο αυτό δεν αποτελεί καλή συμβουλή προς τις χρεωμένες χώρες, στην σημερινή χρηματιστική κρίση, να ξεπεράσουν τα χρέη τους με μεγαλύτερη ανάπτυξη. Επειδή τα πραγματικά ποσοστά  ανάπτυξης  θα πρέπει να ξεπερνάνε τους πραγματικούς τόκους. Οταν η πραγματική ανάπτυξη τείνει να υποχωρεί με τρόπο που να βάζει σε κίνδυνο της εξυπηρέτησή τους  αυξάνονται τα επιτόκια. Τότε ασκείται πίεση στους μισθούς και στο κοινωνικό κράτος για την απελευθέρωση χρηματικών μέσων για εξυπηρέτηση των χρεών. Η διανομή «διορθώνεται» προς ώφελος του κεφαλαίου. Η συνολική οικονομική ζήτηση μειώνεται μεν αλλά ελαττώνεται και το κόστος της εργασίας. Τα κέρδη αυξάνονται και οι αναπτυξιακές επενδύσεις  γίνονται αποδοτικές. Μια τουλάχιστον προσωρινή εξαθλίωση όλόκληρων στρωμάτων του πληθυσμού είναι η συνέπεια και στην Ευρώπη.
Αν δεν είναι δυνατόν να βγεί κανείς απο τα χρέη και τα μέτρα για την ευημερία έχουν ως συνέπεια  μια αναδιανομή απο κάτω προς τα πάνω τότε προκαλούνται κοινωνικές και πολιτικές αντιστάσεις  και δεν απομένει παρά η διαγραφή των χρεών. Κάτι τέτοιο ήταν συνηθισμένο σε προβιομηχανικές εποχές, αφού με μηδενική ανάπτυξη ήταν αδύνατη η έξοδος απο τα χρέη. Περιοδική απόσβεση είχαμε  και στη Βίβλο και στην περίφημη νομοθετική κατάργηση των χρεών, τη «σεισάχθεια» στην Αρχαία Ελλάδα, με διαγραφή χρεών μαζί με την απαγόρευση της τοκογλυφίας όπως όριζε και η Καθολική εκκλησία. Παρόμοια μέτρα ισχύουν μέχρι σήμερα και στο Ισλάμ.
Η τολμηρή έκφραση «μεγέθυνση των ορίων» αντί των «ορίων της μεγέθυνσης» είναι παρούσα  όπως και και η ανεξέλεγκτη πυρηνική καταστροφή   μετά το σεισμό στην Φουκουσίμα.  Αν δεν  αλλάξει η κατεύθυνση της ανάπτυξης δεν πρόκειται  να δούμε διαφορετικές καταστάσεις  αν δεν βρούμε τρόπους  να ξεφύγουμε απο τον μέχρι τώρα αποτυχημένο συνδυασμό χρήματος, αγοράς και καπιταλιστικών σχέσεων με τα ορυκτά καύσιμα. Ας αποχαιρετήσουμε τη «μεγέθυνση» και να υποδεχτούμε την πρόοδο και την πραγματική ανάπτυξη.

Δευτέρα 16 Μαΐου 2011


Stephen Hawking: 'There is no heaven; it's a fairy story'

In an exclusive interview with the Guardian, the cosmologist shares his thoughts on death, M-theory, human purpose and our chance existence
Stephen Hawking
Stephen Hawking dismisses belief in God in an exclusive interview with the Guardian. Photograph: Solar & Heliospheric Observatory/Discovery Channel
A belief that heaven or an afterlife awaits us is a "fairy story" for people afraid of death, Stephen Hawking has said.
In a dismissal that underlines his firm rejection of religious comforts, Britain's most eminent scientist said there was nothing beyond the moment when the brain flickers for the final time.
Hawking, who was diagnosed with motor neurone disease at the age of 21, shares his thoughts on death, human purpose and our chance existence in an exclusive interview with the Guardian today.
The incurable illness was expected to kill Hawking within a few years of its symptoms arising, an outlook that turned the young scientist to Wagner, but ultimately led him to enjoy life more, he has said, despite the cloud hanging over his future.
"I have lived with the prospect of an early death for the last 49 years. I'm not afraid of death, but I'm in no hurry to die. I have so much I want to do first," he said.
"I regard the brain as a computer which will stop working when its components fail. There is no heaven or afterlife for broken down computers; that is a fairy story for people afraid of the dark," he added.
Hawking's latest comments go beyond those laid out in his 2010 book,The Grand Design, in which he asserted that there is no need for a creator to explain the existence of the universe. The book provoked a backlash from some religious leaders, including the chief rabbi, Lord Sacks, who accused Hawking of committing an "elementary fallacy" of logic.
The 69-year-old physicist fell seriously ill after a lecture tour in the US in 2009 and was taken to Addenbrookes hospital in an episode that sparked grave concerns for his health. He has since returned to his Cambridge department as director of research.
The physicist's remarks draw a stark line between the use of God as a metaphor and the belief in an omniscient creator whose hands guide the workings of the cosmos.
In his bestselling 1988 book, A Brief History of Time, Hawking drew on the device so beloved of Einstein, when he described what it would mean for scientists to develop a "theory of everything" – a set of equations that described every particle and force in the entire universe. "It would be the ultimate triumph of human reason – for then we should know the mind of God," he wrote.
The book sold a reported 9 million copies and propelled the physicist to instant stardom. His fame has led to guest roles in The Simpsons, Star Trek: The Next Generation and Red Dwarf. One of his greatest achievements in physics is a theory that describes how black holes emit radiation.
In the interview, Hawking rejected the notion of life beyond death and emphasised the need to fulfil our potential on Earth by making good use of our lives. In answer to a question on how we should live, he said, simply: "We should seek the greatest value of our action."
In answering another, he wrote of the beauty of science, such as the exquisite double helix of DNA in biology, or the fundamental equations of physics.
Hawking responded to questions posed by the Guardian and a reader in advance of a lecture tomorrow at the Google Zeitgeist meeting in London, in which he will address the question: "Why are we here?"
In the talk, he will argue that tiny quantum fluctuations in the very early universe became the seeds from which galaxies, stars, and ultimately human life emerged. "Science predicts that many different kinds of universe will be spontaneously created out of nothing. It is a matter of chance which we are in," he said.
Hawking suggests that with modern space-based instruments, such as the European Space Agency's Planck mission, it may be possible to spot ancient fingerprints in the light left over from the earliest moments of the universe and work out how our own place in space came to be.
His talk will focus on M-theory, a broad mathematical framework that encompasses string theory, which is regarded by many physicists as the best hope yet of developing a theory of everything.
M-theory demands a universe with 11 dimensions, including a dimension of time and the three familiar spatial dimensions. The rest are curled up too small for us to see.
Evidence in support of M-theory might also come from the Large Hadron Collider (LHC) at Cern, the European particle physics laboratory near Geneva.
One possibility predicted by M-theory is supersymmetry, an idea that says fundamental particles have heavy – and as yet undiscovered – twins, with curious names such as selectrons and squarks.
Confirmation of supersymmetry would be a shot in the arm for M-theory and help physicists explain how each force at work in the universe arose from one super-force at the dawn of time.
Another potential discovery at the LHC, that of the elusive Higgs boson, which is thought to give mass to elementary particles, might be less welcome to Hawking, who has a long-standing bet that the long-sought entity will never be found at the laboratory.
Hawking will join other speakers at the London event, including the chancellor, George Osborne, and the Nobel prize-winning economist Joseph Stiglitz.

Science, truth and beauty: Hawking's answers

What is the value in knowing "Why are we here?"
The universe is governed by science. But science tells us that we can't solve the equations, directly in the abstract. We need to use the effective theory of Darwinian natural selection of those societies most likely to survive. We assign them higher value.
You've said there is no reason to invoke God to light the blue touchpaper. Is our existence all down to luck?
Science predicts that many different kinds of universe will be spontaneously created out of nothing. It is a matter of chance which we are in.
So here we are. What should we do?
We should seek the greatest value of our action.
You had a health scare and spent time in hospital in 2009. What, if anything, do you fear about death?
I have lived with the prospect of an early death for the last 49 years. I'm not afraid of death, but I'm in no hurry to die. I have so much I want to do first. I regard the brain as a computer which will stop working when its components fail. There is no heaven or afterlife for broken down computers; that is a fairy story for people afraid of the dark.
What are the things you find most beautiful in science?
Science is beautiful when it makes simple explanations of phenomena or connections between different observations. Examples include the double helix in biology, and the fundamental equations of physics."