Σάββατο 10 Ιουλίου 2010


ΑΣ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΑΠΟ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ».

Πολλαπλασιάζόνται τον τελευταίο καιρό οι αναφορές στην έννοια και στην πρόταση της Απο-ανάπτυξης. Η έννοια αυτή ήταν αρχικά συνδεδεμένη με το όνομα του γάλλου οικονομολόγου Σερζ Λατούς, που είχε μιλήσει για την ανάγκη μιας πολιτιστικής επανάστασης που θα μας βγάλει απο το κυρίαρχο αναπτυξιακό, καπιταλιστικό μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας και της οικονομίας και το πέρασμα σε μια κοινωνία της λιτότητας και του σεβασμού των φυσικών πόρων. Κάποιοι  εμφανίζουν την Απο-ανάπτυξη σαν εναλλακτική δυνατότητα εξόδου απο την παγκόσμια οικονομική κρίση του καπιταλιστικού συστήματος. Αλλοι τη βλέπουν σαν πρόταση διεξόδου αποκλειστικά και μόνο απο τα «οικολογικά διλήμματα», ως μια συνταγή δηλαδή  για καλύτερο περιβάλλον με μείωση της σπατάλης φυσικών πόρων και αγαθών. Οι πολιτικοί Οικολόγοι εδώ και δεκαετίες είχαν προειδοποιήσει για τις καταστρεπτικές συνέπειες για τη ζωή στον πλανήτη απο το ενεργειοβόρο, ληστρικό και σπάταλο τρόπο αντιμετώπισης των φυσικών πόρων του πλανήτη, θυσία στο βωμό μιας ιδεολογίας της ανάπτυξης χωρίς όρια..
Οι κοινωνίες του Βορρά μέχρι σήμερα υποστήριζαν την άποψη οτι Ανάπτυξη σημαίνει  Μεγέθυνση, που οδηγεί στην Ευημερία ! Μεγέθυνση σήμαινε υψηλούς δείκτες παραγωγής και κατανάλωσης…Σήμερα όμως σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής και παγκόσμιας οικονομικής κρίσης  οι ολέθριες συνέπειες αυτού του αναπτυξιακού μοντέλλου έχουν γίνει προφανείς.
Η Εξάντληση των φυσικών πόρων και οι κλιματική αποσταθεροποίηση θα έχουν ως συνέπεια εκτός των άλλων και μεγάλα  κύματα μεταναστών προς τον «ανεπτυγμένο» δυτικό κόσμο, με αποτέλεσμα την εκμετάλλευση τους και την κοινωνική τους εξαθλίωση.με παράλληλη ανάπτυξη της ξενοφοβίας και του ρατσισμού.

Το αίτημα για έναν ριζικό οικολογικό μετασχηματισμό της κοινωνίας  και της οικονομίας, στη βάση ενός διαφορετικού μοντέλου οργάνωσης  που να είναι συμβατό με το σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον  και τους φυσικούς πόρους του πλανήτη, μοιάζει αναπότρεπτο.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση είναι πολυεπίπεδη και σχετίζεται με το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή και την απειλή της βιοποικιλλότητας. Η πλαστή εικόνα  της ανάπτυξης κατέρρευσε τούς τελευταίους μήνες μαζί με το κερδοσκοπικό και τραπεζικό κεφάλαιο διεθνώς. Ομως η έξοδος απο την κρίση του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος δεν φαίνεται άμεσα στον ορίζοντα.

Το κυρίαρχο οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο, όχι μόνο σε ελληνικό, ή ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, πρέπει να αλλάξει με τρόπο που να συνδυάζει την πραγματική οικονομική ανάπτυξη με την διατήρηση του περιβάλλοντος και της βιοποικιλλότητας, με τρόπο που να εγγυάται την πραγματική κοινωνική ευημερία.

Ομως αυτοί που διαχειρίζονται τον πλούτο και την πολιτική εξουσία εξακολουθούν να συγχέουν σκόπιμα την «μεγέθυνση» του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος με την έννοια της «ευημερίας» και της κοινωνικής προόδου. Αντι για την ικανοποίηση των πραγματικών, ζωτικών αναγκών των ανθρώπων, με την ενίσχυση της  πραγματικής οικονομίας έχουν επιδοθεί τα  τελευταία χρόνια  στην ενίσχυση της «λογιστικής οικονομίας» και την μεγιστοποίηση των αποδόσεων του κεφαλαίου και των επιχειρηματικών κερδών , που τα μοιράζονται μεταξύ τους με προκλητικό τρόπο…

Η θεωρία της απο-ανάπτυξης αμφισβητεί τον ισχυρισμό οτι η μείωση της κατανάλωσης και ο ηθελημένος περιορισμός των παραγόμενων αγαθών θα έχει ως συνέπεια την πτώση της ποιότητας της ζωής των ανθρώπων. Πάντως η έξοδος απο την «κοινωνία της ανάπτυξης» είναι μια μακρόπνοη κοινωνική διαδικασία που προϋποθέτει νέους δημοκρατικούς θεσμούς και μια πραγματική πολιτισμική επανάσταση, μέχρι να περάσουμε  σε μια κοινωνία όπου η λιτότητα και μείωση της κατανάλωσης  θα παίζουν καθοριστικό και κατευθυντικό ρόλο.

Πρόσφατη μεγάλη παγκόσμια έρευνα σχετικά με την ποιότητα ζωής, το αίσθημα ασφάλειας και ευτυχίας, σε σχέση και με το χρήμα, έδειξε  οτι η αγάπη της οικογένειας, η υποστήριξη των φίλων και ο σεβασμός των άλλων, μαζί με την αίσθηση οτι ορίζουμε οι ίδιοι τη ζωή μας και έχουμε μια δουλειά που μας γεμίζει, αποτελούν τα βασικά θετικά συναισθήματα και τα στοιχεία που δίνουν την αίσθηση της ευτυχίας. Αυτά είναι τα στοιχεία που μπορούν να μας βοηθήσουν να βγάλουμε την καπιταλιστική ιδεολογία  απο την ζωή μας. Τα χρήματα μπορούν βέβαια να «αγοράσουν» ένα αίσθημα ασφάλειας και μια καλύτερη ποιότητα ζωής αλλά δεν εγγυώνται την καθημερινή καλή διάθεση και το δυσαπόκτητο αίσθημα της ευτυχίας, που είναι συνώνυμο με την ελευθερία, την υπέρβαση της εμπορευματοποίησης των ανθρώπινων σχέσεων και την απελευθέρωση απο την αναγκαιότητα .


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου