Οι διεθνείς εξελίξεις στα ζητήματα της ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής.

Ενώ στην Ελλάδα τώρα μόλις αρχίζει να ζωηρεύει η συζήτηση για θέματα ενέργειας και της σημασίας της για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον σε διεθνές επίπεδο οι προβληματισμοί σχετικά με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μετά την παταγώδη αποτυχία της διάσκεψης της Κοπεγχάγης, έχουν στραφεί σε διαπραγματεύσεις σχετικά με το σύστημα κατανομής και εμπορίας των ρύπων, τη χρηματική βοήθεια στις αναπτυσσόμενες χώρες και την αποδέσμευσή των βιομηχανικών χωρών απο τις υποσχέσεις που είχαν δώσει για την αντιμετώπιση της υπερθέρμασης του πλανήτη, περνώντας σε διαφορετικά ενεργειακά μοντέλλα .

Η ενέργεια έχει μετατραπεί σε καθοριστικό μοχλό των διεθνών σχέσεων, διπλωματικών κινήσεων και συνασπισμών με χαρακτηριστικό γνώρισμα την εγκατάλειψη των ψευδαισθήσεων για επίλυση των προβλημάτων μέσω του ΟΗΕ. Ολες οι χώρες στρέφονται κυρίως σε τοπικές, εθνικές λύσεις του ενεργειακού τους προβλήματος με κριτήριο το κόστος, την παραγωγικότητα και τη μείωση της ανεργίας.

Η γενικευμένη στροφή προς την παραγωγή ενέργειας απο πυρηνικά εργοστάσια είναι ενδεικτική της  δυσπιστίας οτι η διεθνής κοινότητα των κρατών θα καταλήξει σε αμοιβαία, υλοποιήσιμη και  δεσμευτική συμφωνία για την αντιμετώπιση της κλιαματικής αλλαγής, μέ χρήση νέων τεχνολογικών και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Στην Β. Αμερική ο πρόεδρος Ομπάμα βλέπει στη νέα ενεργειακή του πολιτική την ευκαιρία για καταπολέμηση της ανεργίας, με νέες επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας, στη βασική και στην εφαρμοσμένη έρευνα και στις υποδομές. Για να περάσει το νομοσχέδιο για την ενέργεια στη Γερουσία κατέφυγε πάλι σε συμβιβασμούς δίνοντας εγγυήσεις  ύψους 8,3 δις.δολλαρίων και κονδύλια για την έρευνα σχετικά με την ασφαλή αποθήκευση των ραδιενεργών αποβλήτων των πυρηνικών εργοστασίων ενώ  υποσχέθηκε την έγκριση γεωτρήσεων σε παράκτιες περιοχές για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Ο Ομπάμα έχει επίγνωση ότι η Αμερική χάνει τον αγώνα δρόμου με την Κίνα στο ενεργειακό πεδίο και σκοπεύει να διπλασιάσει τις προσπάθειες στο πεδίο της ενεργειακής αυτάρκειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Στο πεδίο αυτό η Κίνα κάνει εντυπωσιακά άλματα στην κατασκευή ανεμογεννητριών ξεπερνώντας τους ανταγωνιστές της  στη Δανία, στη Γερμανία, στην Ισπανία  και στις ΗΠΑ ! Το ίδιο κατάφερε στα δύο τελευταία χρόνια και με τους ηλιοσυσσωρευτές και τα φωτοβολταϊκά  ενώ  επιχειρεί να κατασκευάσει πιό αποδοτικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας απο λιγνίτη, με μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αν προσθέσουμε και τα πυρηνικά εργοστάσια που κατασκευάζει σύντομα θα έρθει καιρός που η Δύση θα έχει απελευθερωθεί απο τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες της Μέσης Ανατολής για να περάσει στην εξάρτηση απο την Κινα για προμήθεια τουρμπίνων και ηλιακών συστημάτων... Οι πολυεθνικές εταιρείες ανταποκρίθηκαν  άμεσα στην ενεργειακή αγορά της Κίνας και άρχισαν τεράστιες επενδύσεις στη βορειοανατολική Κίνα. (Η εταιρεία «Βέστας» της Δανίας κατασκευάζει στην Κίνα το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής ανεμογεννητριών στον κόσμο!). (Η βιομηχανίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας απασχολούσαν το 2008 στην Κίνα 1.12 εκατομμύρια άτομα , αριθμός που αυξάνεται κάθιε χρόνο κατά 100.000...).

Η Ιαπωνία σκοπεύει να πετύχει τον στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 25%, μέχρι το 2020, κατακευάζοντας...14 νέα πυρηνικά εργοστάσια, προσδοκώντας μεγάλα κέρδη απο την εξαγωγή πυρηνικών τεχνολογιών. Η Ιαπωνία υπήρξε πρωταθλήτρια στην εξοικονόμηση ενέργειας στη δεκετία του 90 και έχει αρχίσει ήδη να παράγει ενέργεια απο ΑΠΕ, όμως η συμμετοχή των ΑΠΕ στην  παραγωγή ενέργειας φτάνει το 6% ενώ με την πυρηνική ενέργεια φιλοδοξεί να φτάσει τα 30%. Τα εργοστάσια της Nippon  που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ατσαλιού και αυτοκινήτων και η Toshiba μαζί με την Hitachi ειδικευμένες στην κατασκευή αντιδραστήρων, είναι έτοιμες να αναλάβουν δράση και να αρχίσουν εξαγωγές στην Αμερική, στις χώρες της περιοχή του Κόλπου ακόμη και σε αναδυόμενες οικονομικά χώρες όπως είναι η Ινδία και το Βιετνάμ.

Στη Γερμανία η δεξιά κυβερνητική συμμαχία αποφάσισε, παρά τις έντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης,  την παράταση μέχρι 60 χρόνια της λειτουργίας των παλιών ατομικών εργοστασίων. Αυτό σημαίνει οτι ο τελευταίος γερμανικός αντιδραστήρας θα διακόψει τη λειτουργία του το 2050. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία οι αντιδραστήρες έπρεπε να σταματάνε τη λειτουργία τους μετά απο 32 χρόνια παραγωγής ενέργειας. Οι εταιρείες που κερδοσκοπούν απο τη λειτουργία των παλιών αντιδραστήρων υπολογίζεται οτι θα έχουν κέδρος ένα εκατομ. ευρώ την ημέρα !  Παράλληλα η εντατική παραγωγή ανεμογεννητριών συνεχίζεται με στόχο τις εξαγωγές. Αντίθετα τα φωτοβολταϊκά βρίσκονται σε δυσμένεια μετά την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης για μείωση των επιδοτήσεων. Ο κλάδος των κατασκευών των φωτοβολταϊκών είχε απώλειες κερδών 9%. Στις στέγες των γερμανικών σπιτιών άρχισαν να εμφανίζονται κατασκευές από την Κίνα που είναι ποιοτικά εφάμιλλες των γερμανικών και φυσικά φθηνότερες.

Στη Γαλλία γνωστή για τα πυρηνικά της εργοστάσια που της εξασφαλίζουν ..% της  χρησιμοποιούμενης ενέργειας, μετά την πρόσφατη αποτυχία στις δημοτικές εκλογές η κυβέρνηση αποφάσισε να αποσύρει την απόφασή της για φορολόγηση των εκπομπών δικοξειδίου του άνθρακα απο τα ορυκτά καύσιμα ..Οπως δήλωσε κυβερνητικός εκπρόσωπος «όλες οι αποφάσεις σχετικά με την βιώσιμη ανάπτυξη θα πρέπει να αναλύονται σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα της χώρας μας. Αυτό ισχύει και για την φορολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα». Το αστείο με την υπαναχώρηση της γαλλικής κυβέρνησης είναι οτι τα αναμενόμενα έσοδα απο τον ενεργειακό φόρο είχαν εγγραφεί στον προυπολογισμό.. απο τον οποίο θα απουσιάσουν 2 δις. ευρώ... Θεωρητικά η ιδέα του ενεργειακού φόρου  για μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου, φυσικού αερίου και λιγνίτη δεν απορρίπτεται αλλά παραπέμπεται «στις ευρωπαικές καλένδες», δηλαδή θα υλοποιηθεί ...στα πλαίσια μια κοινής και επικεντρωμένης πολιτικής για το κλίμα  της Ευρωπαικής Ενωσης...

Οσο για την κοινή Ευρωπαϊκή πολιτική χαρακτηριστική είναι η σιωπή που περιβάλλει το νέο γύρο επαφών για το κλίμα, στη συνάντηση της  Βόννης, απο τις 9-12 Απριλίου, εκπροσώπων κρατών που συζητούν την τύχη των υποσχέσεων που δόθηκαν το Δεκέμβρη στην Κοπεγχάγη και την προετοιμασία για τη διάσκεψη στο Μεξικό. Τότε οι βιομηχανικές χώρες είχαν υποσχεθεί βοήθεια 30 δις. δολλαρίων στις αναπτυσσόμενες χώρες, μέχρι το 2012, για την προστασία του κλίματος με τις ΑΠΕ και  την προσαρμογή τους στις κλιματικές αλλαγές. Η ΕΕ είχε υποσχεθεί να δώσει 2,4 δις. ευρώ το χρόνο, ενώ η Γερμανία που είχε υποσχεθεί 240 εκατομ. ευρώ διέθεσε μόνο 70 εκατομμύρια..στα πλαίσια της σκληρής λιτότητας...Η γερμανική κυβέρνηση υπολογίζει στα χρήματα που είχε υποσχεθεί για την προστασία του κλίματος  και τα έσοδα απο τον πλειστηριασμό των πιστοποιητικών εμπορίας ρύπων καθώς και την διμερή αναπτυξιακή βοήθεια που δίνει. Μαζί μαυτά υπολογίζονται και τα χρήματα που είχε υποσχεθεί η Μέρκελ στην διάσκεψη για την βιοποικιλλότιτητα  και την  προστασία των τροπικών δασών....

Στη γειτονική μας Ιταλία η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι αποφάσισε την έναρξη κατασκευής  πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής ενέργειας. Οι ιταλοί με δημοψήφισμα του 1987 είχαν παγώσει τις σχετικές πρωτοβουλίες. Στην Ιταλία, που τη διασχίζουν κατά μήκος τα Απέννινα και είναι και σεισμογενής χώρα, δύσκολα μπορούν να βρεθούν οι ασφαλείς περιοχές για την εγκατάσταση τν πυρηνικών εργοστασίων. Ειδική έρευνα κατέγραψε 45 πιθανές τοποθεσίες..Εννοείται οτι στις πρόσφατες εκλογές στην Ιταλία το θέμα των τοποθεσιών κρατήθηκε μυστικό για το φόβο των εκλογέων..Παρ’όλα αυτά οι πλειοψηφία των πολιτών φαίνεται να εγκρίνει τη δημιουργία πυρηνικών εργοστασίων! Το 1991 μόνο, το ένα τρίτο των πολιτών ήταν υπέρ....Το λόμπυ των σκεπτικιστών της κλιματικής αλλαγής έκανε κι εδώ καλή δουλειά...            Στην Αμερική μόνο ένας στους τρείς πιστεύει οτι η κλιματική αλλαγή έχει σχέση και με τις ανθρώπινες ενέργειες και τα ορυκτά καύσιμα. Ο άριθμός αυτών που πιστεύουν οτι υπάρχει συνωμοσία των επιστημόνων που υποστηρίζουν τα ανθρωπογενή αίτια της κλιματικής αλλαγής, διπλασιάστηκε απο το 2008.      Στην Αγγλία σχετική έρευνα έδειξε οτι η αναλογία των άγγλων ενηλίκων, που πιστεύουν οτι η κλιματική αλλαγή είναι πραγματική, μειώθηκε απο το 44% στο 31% , τους τελευταίους 12 μήνες. Ολο και πιο λίγοι πολίτες δίνουν σημασία σ’αυτά που τους λένε οι επιστήμονες και οι πολιτικοί...Μπορεί οι άνθρωποι αυτοί να χρειάζονται έναν προφήτη για να τους κάνει να πιστέψουν...όμως κάποιοι έχουν υπολογίσει οτι το 2008 το κόστος της  παγκόσμιας ρύπανσης του πλανήτη και οι άλλες περιβαλλοντικές ζημίες που προκαλούνται απο τις μεγάλες εταιρείες του πλανήτη, ανερχόταν σε  2,2 τρις. δολλάρια. Ζημία που ισοδυναμεί με το ένα τρίτο των κερδών των 3000 μεγαλύτερων εταιρειών...!

Η παγκόσμια οικονομική και περιβαλλοντική κρίση μπορεί να δείχνει τα όρια του συστήματος και να προκαλεί αναπόφευκτες ανακτατατάξεις στις εθνικές  και διεθνείς οικονομικές και πολιτικές σχέσεις, όμως το ενεργοβόρο παραγωγικό και καταναλωτικό πρότυπο ανάπτυξης αντιστέκεται ακόμη. Το νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο για την ενθάρρυνση και το δυνάμωμα του παγκόσμιου κινήματος δράσης για την αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής πρέπει να βρεί τους δικούς του δρόμους και τρόπους για δράση σε τοπικό και  παγκόσμιο επίπεδο.

Στη 19 Απριλίου αναμένεται η «Παγκόσμια Συνδιάσκεψη των Λαών για την Κλιματική αλλαγή και τα δικαιώματα της Μητέρας- Γής , στην Κοτσαμπάμπα της Βολιβίας για να συζητηθούν οι πρωτοβουλίες  για την συνέλευσητων κοινωνικών κινημάτων και να αναζητηθούν οι εναλλακτικές λύσεις « για την υπεράσπιση των λαών και της φύσης και η αντίσταση στην επέκταση των εμπορευματικών σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων και της φύσης , απο την επίθεση των πολυεθνικών και την στρατιωτικοποίηση», όπως μας λέει το κάλεσμα των πρωτεργατών της συνάντησης για την αντισυστημική κλιματική διακαιοσύνη.