Κυριακή 30 Ιανουαρίου 2011


ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΝΕΑ
Τέξας. Η Πολιτεία του Τέξας βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων και των προβληματισμών σχετικά με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Ετσι ενώ απο τη μια μεριά πολλοί κτηματίες ενδιαφέρονται ζωηρά για τη νέα τεχνολογία παραγωγής ενέγειας απο την άλλη δυσκολεύονται να εξοικειωθούν με τους θεόρατους πυλώνες που χρειάζονται για τη μεταφορά της ενέργειας  σε απομακρυσμένες πόλεις.
Η έλλειψη γραμμών μεταφοράς  ενέργειας συνδυαζόμενη με την σχετικά χαμηλή τιμή του φυσικού αερίου εμποδίζει την πραγματοποίηση των φιλόδοξων σχεδίων εκείνων που ενδιαφέρονται να επεκτείνουν τη χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας στο Τέξας. Η Πολιτεία για να ενθαρρύνει τους ιδιοκτήτες γής σκοπεύει να επενδύσει πέντε δις. δολλάρια  για τη δημιουργία του δικτύου που θα συνδέσει τις τουρμπίνες με τις πόλεις που χρειάζονται ενέργεια.
Το ζωηρό ενδιαφέρον επενδυτών στο δυτικό Τέξας για τις ΑΠΕ είχε ως συνέπεια την εγκατάσταση τόσο πολλών ανεμογεννητριών ώστε να αναγκάζονται να διακόπτουν τη λειτουργία τους, σε περιόδους με ισχυρούς ανέμους, επειδή δεν υπάρχουν δίκτυα μεταφοράς που να είναι σε θέση να μεταφέρουν την πλεονάζουσα ενέργεια. Το Τέξας είναι η Πολιτεία με την μεγαλύτερη παραγωγή ενέργειας. Δεύτερη έρχεται η Πολιτεία της Αϊόβα. Υπολογίζεται οτι με τη δημιουργία των νέων γραμμών μεταφοράς το δίκτυο μεταφοράς θα φτάνει τα 2.300 μίλια ! και θα διπλασιάσει την παραγόμενη ποσότητα, που σήμερα καλύπτει τα 8% της ενέργειας που χρησιμοποιείται. Ο μέσος όρος στην υπόλοιπη Αμερική ανέρχεται στο 2%.
Το πρόβλημα της αναζήτησης  δρόμων για τις γραμμές  που να μην υποβαθμίζουν το τοπίο, να μην βάζουν σε κίνδυνο προστατευόμενα είδη, αεροδρόμια, στρατιωτικές βάσεις, ποτάμια, διάφορα ιδιαίτερα τοπογραφικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά, κάνει τις σχετικές αποφάσεις δύσκολες. Πάντως οι προβληματισμοί είναι γόνιμοι και προσπαθούν να συμβιβάσουν το δημόσιο με το ιδιωτικό συμφέρον,   θέμα  που θα απασχολεί και τη χώρα μας για πολλά χρόνια ακόμη.
Ουάσινγκτον. Ενω αυτά τα οικολογικά ενδιαφέροντα συμβαίνουν στο Τέξας στην πρωτεύουσα της Αμερικής τα πράγματα δεν είναι καθόλου ρόδινα για το περιβάλλον. Οι ρεμπουπλικάνοι σκοπεύουν να εμποδίσουν το νομοσχέδιο για την προστασία του κλίματος που φιλοδοξούσε να προωθήσει ο πρόεδρος Ομπάμα. Σύμφωνα με τους συντηρητικούς γερουσιαστές οι βιομηχανίες και τα εργοστάσια  παραγωγής ενέργειας θα πρέπει να συνεχίσουν το έργο τους ανενόχλητες απο περιορισμούς εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Οι ρυθμίσεις που είχαν προταθεί απο την Ομοσπονδιακή Αρχή Προστασίας του Περιβάλλοντος (ΕΡΑ) αναβάλλονται για δυό χρόνια. Οπως είναι γνωστό το κόμμα των δημοκρατών του Ομπάμα, είχε ελπίσει να περάσει απο το Κονγκρέσο ένα περιεκτικό νομοσχέδιο για την προστασία του κλίματος που προέβλεπε περιορισμό εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Αφου απέτυχε αυτό το σχέδιο οι προεδρικές υπηρεσίες προχώρησαν σε ένα δεύτερο σχέδιο.Απο τις αρχές της νέας χρονιάς  θα έπρεπε να ισχύσουν οι ρυθμίσεις της ΕΡΑ. Τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, τα διυλιστήρια, και τα μεγάλα εργοστάσια θα είναι υποχρεωμένα να αγοράσουν δικαιώματα εκπομπών ρύπων. Οι ρεμπουπλικάνοι αρνούνται τα μέτρα με τον ισχυρισμό οτι το κόστος για την ενέργεια των καταναλωτών θα ανέβει στα ύψη, δημιουργώντας ταυτόχρονα προβλήματα στην ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών εταιρειών.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος δεν είναι καθόλου εύκολη για τον πρόεδρο Ομπάμα αφου πολλοί γερουσιαστές του δημοκρατικού κόμματος, που εκλέγονται σε περιοχές που παράγουν και χρησιμοποιούν λιγνίτη, θα έχουν πρόβλημα επανεκλογής, μετά απο δύο χρόνια. Ο ίδιος ο Ομπάμα δύσκολα θα μπορεί να κάνει χρήση του προεδρικού βέτο αφου είναι συνεχώς αναγκασμένος πολιτικά να βαδίζει όλο και πιο δεξιά προς το  κέντρο. Πάντως ενώ η διαπάλη συνεχίζεται, λόγω της αμερικανικής ιδιαιτερότητας, οι επιμέρους Πολιτείες δεν εμποδίζονται να προχωρήσουν σε δικές τους ρυθμίσεις για το περιβάλλον. Ετσι π.χ. η Καλιφόρνια οργάνωσε τη δεύτερη στον κόσμο μεγάλη αγορά δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του ανθρακα ...
Βερολίνο. Στην φιλοπεριβαλλοντική Γερμανία οπαδοί της ηλιακής ενέργειας, μετά την μεγάλη διάδοση των ΑΠΕ, ζητούν απο την κυβέρνηση να περικόψει τις επιδοτήσεις της οικολογικής ενέργειας !
Με τη νέα χρονιά μειώνεται η επιδότηση εισαγωγής  ενέργειας απο νέες εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών κατά 13%. Παράλληλα έχει αρχίσει έντονη συζήτηση,  στην πολιτική, την επιστήμη και τον βιομηχανικό κλάδο παραγωγής φωτοβολταϊκών, για τη παραπέρα μείωση των επιδοτήσεων μέσα στο 2011 ενώ για το 2012, ανάλογα και με την  εξέλιξη της αγοράς, προβλέπεται νέα μείωση, που μπορεί να φτάσει στα 21%.
Πριν απο λίγες μέρες μια ομάδα 10 επιστημόνων σε μια έκκληση  προς την κυβέρνηση ζητούσε έναν μεγαλύτερο περιορισμό των επιδοτήσεων. Το ενδιαφέρον στην είδηση είναι οτι αυτοί που έκαναν την εκκληση δεν είναι αντίπαλοι αλλά υποστηρικτές  των ΑΠΕ ! Πρόκειται για μέλη του Ινστιτούτου  Βούπερταλ, του Πανεπιστημίου του Φλένσμπουργκ, του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών, και ενός Οικολογικού Ινστιτούτου .
Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία τους θα πρέπει τώρα να επιβραδυνθούν οι   εγκατάστάσεις  φωτοβολταϊκών  για να μην βρεθούν το 2012 ή το 2013 μπροστά στα «θρύψαλα» του Νόμου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Κι’αυτό επειδή με το κόστος των φωτοβολταϊκών οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με τη ραγδαία  επέκτασή τους, θα  χάσουν την αποδοχή τους.. Τα μισά περίπου απο τα χρήματα για τις  επιδοτήσεις των ΑΠΕ, που ανέρχονται στο 3.53 λεπτά την κιλοβατώρα, αναλογούν ήδη  στην ηλιακή ενέργεια .
Ολη αυτή η συζήτηση γίνεται λόγω της μεγάλης ανάπτυξης  των φωτοβολταϊκών. Μέσα στο 2010 αυξήθηκε η απόδοσή τους απο 10.000  σε 17.000 μεγαβάτ. Το ερχόμενο καλοκαίρι αναμένεται οτι ο ήλιος θα στέλνει στο Δίκτυο περισσότερη ενέργεια απο όση προμηθεύουν όλα μαζί τα πυρηνικά εργοστάσια της χώρας.
Αν οι φίλοι της ηλιακής ενέργειας μιλούν για μείωση των επιδοτήσεων το κάνουν για να προστατεύσουν το δικαίωμα των πολιτών να απαιτούν  τη σύνδεσή τους με το δίκτυο μεταφοράς ενέργειας, που το διαχειρίζονται εταιρείες, που είναι αντίστοιχα υποχρεωμένες απο το νόμο να δέχονται την σύνδεση κάθε παραγωγού ενέργειας.
Αυτά συμβαίνουν στην πλούσια Γερμανία. Στη χώρα μας το ξεκαθάρισμα του ενεργειακού τοπίου θα χρειαστεί πολύ καιρό ακόμη και πολλές συζητήσεις,  διεκδικήσεις και διορθώσεις.


Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2011


Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ‘ΑΠΟ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ’.
                               
Εγινε στις 5/1/2011 μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση, στα Εξάρχεια, στον Ελεύθερο Κοινωνικό Χώρο «Νosotros», με θέμα την Απο-ανάπτυξη και τίτλο : “Ενας άλλος κόσμος είναι υπαρκτός». Στην εκδήλωση που είχε πολύ μεγάλη προσέλευση κόσμου έγινε προβολή ντοκιμαντέρ με τίτλο : «Φόρος τιμής στην Καταλονία ΙΙ», ακολούθησε συζήτηση για τα εναλλακτικά μη-καπιταλιστικά οικονομικά μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί στην Καταλωνία και στο τέλος ακολούθησε ομιλία και συζήτηση με τον Γιώργο Καλλή (καθηγ. Στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης) με θέμα : « Η απο- ανάπτυξη μια απάντηση για την κρίση».
Η συζήτηση ήταν ζωηρή και εντυπωσίασε με το επίπεδο της επιχειρηματολογίας, τη γνώση του θέματος και την κριτική προσέγγιση του. Οσοι ασχολήθηκαν με την πολιτική και κοινωνική οικολογία στην Ελλάδα στις δεκαετίες  που πέρασαν θα πρέπει να νοιώθουν καταξιωμένοι αφού σκέψεις και προτάσεις που είχαν διατυπώσει πριν απο 10-15 χρόνια ξαφνικά έρχονται στην επικαιρότητα και προσελκύουν το ζωηρό ενδιαφέρον νέων ανθρώπων.
Κεντρική οικολογική θέση ήταν πάντοτε η αμφισβήτηση της ιδεολογίας της ανάπτυξης χωρίς όρια και κανόνες. Την ιδέα της απο-μεγέθυνσης την είχε διατυπώσει ήδη το 1979 ο Nicholas Georgescu- Roegen στο βιβλίο του με τίτλο «Αυριο η απο-μεγέθυνση». Στην εποχή μας μιλάμε για «Απο- ανάπτυξη σήμερα». Το 2008 έγινε στο Παρίσι η πρώτη διεθνής συνδιάσκεψη για την οικονομική απο-μεγέθυνση, την οικολογικά βιωσιμότητα και την κοινωνική ισότητα. Τον Μάρτιο της περασμένης χρονιάς έγινε στη Βαρκελώνη η δεύτερη συνάντηση που είχε σκοπό την ανάπτυξη προτάσεων πολιτικής και στρατηγικής για δράσεις στην κατεύθυνση της απο-μεγέθυνσης, ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα κάποια ανοιχτά ερωτήματα και συναφή ερευνητικά σχέδια για το άμεσο μέλλον.
Στην περίοδο της γενικευμένης κρίσης που διανύουμε η ιδέα της απο-ανάπτυξης  γίνεται πιο αναγκαία και πειστική. Ερχεται να απαντήσει στο ερώτημα αν μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα καταναλώνοντας και παράγοντας λιγότερα βιομηχανικά προϊόντα. Η διαδικασία αυτή της απο-μεγέθυνσης έγινε πιά εντελώς απαραίτητη μετά την αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων και των ορυκτών καυσίμων που οδηγούν τον πλανήτη μας σε οικολογική καταστροφή.
Σε πολλές χώρες της Ευρώπης ( στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Γερμανία) έχουν δημιουργηθεί διάφορες ομάδες  και κινήματα πολιτών που ασχολούνται καθημερινά με θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα υλοποίησης της ιδέας της απο-ανάπτυξης. Εχουν αναπτυχθεί δίκτυα ανταλλαγών και επικοινωνίας, συνεταιριστικών τραπεζών, αγροτικών συνεταιρισμών βιολογικών προϊόντων και βιοτεχνιών που αυτοδιοικούνται και λειτουργούν δημοκρατικά. Το νόημα των κινημάτων της αποανάπτυξης δεν περιορίζεται στην μείωση της ποσοτικής οικονομικής ανάπτυξης αλλά και στην αμφισβήτηση της κυρίαρχης οικονομικής θεωρίας των δήθεν ειδικών.
Η περίφημη οικονομική ανάπτυξη στις δεκαετίες του 80 και του 90 δεν έκαναν τους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους απλώς κατέστρεψαν το περιβάλλον, οξύνοντας ταυτόχρονα τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες. Οι άνθρωποι καταναλώνοντας περισσότερα αγαθά δεν έγιναν πιο ευτυχισμένοι. Η οικονομική ανάπτυξη συμβάδιζε με πολιτισμική και φθίνουσα κοινωνική ευημερία. Αυτός ήταν και ο τίτλος ενός βιβλίου που δημοσίευσε το 1981, στα αγγλικά, ο Ξενοφών Ζολώτας, καθηγητής οικονομικών που είχε διατελέσει και Διοικητής της Τράπεζας Ελλάδος. (Economic Growth and declining Social Welfare. Bank of Greece, Athens 1981) (βλ. και σχετική βιβλιοπαρουσίαση μας στο περιοδικό ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ, τεύχος 32/2005, σελ 71-75)
Ο Ζολώτας  έχοντας παρακολουθήσει συτηματικά  τις συνέπειες της οικονομικής ανάπτυξης  επάνω στην κοινωνική ευημερία  είχε διαπιστώσει το συνεχιζόμενο χάσμα  ανάμεσα  στην βαθμίδα οικονομικής ανάπτυξης και στην αύξηση της κοινωνικής ευημερίας στις ανεπτυγμένες βιομηχανικά  κοινωνίες. Το πρόβλημα το είχε συνοψίσει  στο ερώτημα σχετικά με τον τύπο της περεταίρω οικονομικής ανάπτυξης, που θα ήταν «βέλτιστη», δηλαδή που θα οδηγούσε  στην μεγιστοποίηση της γενικής κοινωνικής ευημερίας.
Ο προβληματισμός του φυσικά δεν αναφερόταν στους  αναπτυσσόμενες χώρες που βίωναν καθημερινά ακραίες καταστάσεις έλλειψης και στερήσεων. Αναφερόταν μόνο στις κοινωνίες της αφθονίας στις οποίες  η  μη ποιοτική οικονομική ανάπτυξη ωδήγησε  όχι μόνο στη ληστρική  εκμετάλλευση των φυσικών πόρων αλλά και στην ραγδαία  χειροτέρευση του φυσικού περιβάλλοντος, την αποξένωση των ανθρώπων  και στην αύξηση του κοινωνικού κόστους. Ειδικές μελέτες ψυχολόγων έχουν δείξει οτι η κατανάλωση δεν φέρνει την ευτυχία αλλά αυτή εξαρτάται περισσότερο απο την ικανοποίηση κάποιων βασικών αναγκών του ανθρώπου που έχουν σχέση με την αυτοσυντήρηση, την αίσθηση ασφάλειας και γαλήνης που φέρνουν οι φίλοι και η δημιουργική ζωή.
Κάποιοι οπαδοί της αποανάπτυξης υποστηρίζουν την άποψη οτι η κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα μας δεν έχει ανάγκη την εκ νέου ανάπτυξη αλλά μια εθελούσια αποανάπτυξη.
Οι κοινωνικοί οικολόγοι εδώ και χρόνια μίλαγαν για την ανάγκη μιας ισόρροπης, κατάλληλης, βιώσιμης και αξιοβίωτης ανάπτυξης, που δεν έχει καμιά σχέση με  το ιδεολόγημα της διαρκούς ποσοτικής οικονομικής ανάπτυξης. Το πέρασμα σε ένα διαφορετικό τρόπο ζωής και ένα διαφορετικό οικονομικό μοντέλλο οργάνωσης της κοινωνίας είναι θέμα που απαιτεί μεγάλες θεωρητικές, πολιτικές συζητήσεις και αναλύσεις.
Σε εποχές ανεξέλεγκτης κεφαλαιοκρατικής παγκοσμιοποίησης η
συζήτηση για  στροφή σε μικρές τοπικές κοινωνίες, στην προστασία των δημόσιων αγαθών, στη λιτότητα, στην αύξηση του ελεύθερου χρόνου, στη θεσμοθέτηση ενός εξασφαλισμένου για όλους εισοδήματος διαβίωσης, η δωρεάν ιατρική περίθαλψη και εκπαίδευση, μοιάζουν άπιαστες ουτοπίες. Ομως η ιστορία μας διδάσκει οτι κάθε ουσιαστική πρόοδος της ανθρωπότητας έγινε με την πραγματοποίηση αυτού που κάθε φορά εθεωρείτο αδύνατο και ουτοπικό. 



Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 2011


Γιατί χρειαζόμαστε προγνώσεις ;

Πολλοί συνηθίζουν στις αρχές κάθε  νέας χρονιάς να μην περιορίζονται σε αναδρομές σε όσα, κατά τη γνώμη τους, σημαντικά γεγονότα συνέβησαν τη χρονιά που πέρασε αλλά επιχειρούν να διατυπώσουν προγνώσεις και για τη χρονιά/ες που έρχονται.
Επειδή όμως αυτό δεν το κάνουν μόνο οι επαγγελματίες της δημοσιογραφίας, για ευνόητους λόγους, αλλά μοιάζει να είναι μια ενδιάθετη τάση όλων των ανθρώπων θα άξιζε ίσως να σκεφτούμε λιγάκι γιατί συμβαίνει αυτό και ποιά είναι η ιδεολογική του/κοινωνική του λειτουργία. Οι άνθρωποι προικισμένοι απο την βιολογική και κοινωνική/ιστορική τους εξέλιξη με αισθήσεις, μνήμη, και φαντασία μπορουν να διαμορφώνουν εμπειρίες και  γνώσεις για τον κόσμο ώστε να είναι σε θέση να προσανατολίζονται σ’αυτόν, να ζούν το παρόν και να προγραμματίζουν τις μελλοντικές στιγμές της ζωής τους.
Θα μπορούσαμε αρχικά να διακρίνουμε τις προγνώσεις σε βραχυπρόθεσμες και  μακροπρόθεσμες. Μια πρόγνωση π.χ. για τον καιρό έχει επεκταθεί, στην εποχή μας, σε λίγες μέρες οπότε μπορούμε να περιμένουμε με σχετική πάντα πιθανότητα ότι αύριο θα χιονίσει ή θα βρέξει. Επίσης με τα σημερινά ιατρικά δεδομένα μπορούμε να προβλέψουμε οτι ένα παιδί θα γίνει υψηλό και πόσο ! Οταν προχωρήσουμε όμως σε πιο μακρυνές στο χρόνο προγνώσεις τα αποτελέσματα αποδεικνύονται εκ των υστέρων διασκεδαστικά ή τραγικά.
Προγνώσεις κατά κανόνα νομιμοποιούνται να κάνουν οι θετικοί επιστήμονες, οι οποιοι είναι σε θέση να προβάλλουν την κεκτημένη γνώση στο μέλλον και να προ-γνώσουν ποιές απο τις σημερινές τάσεις σε ένα πεδίο θα περάσουν απο το στάδιο της δυνατότητας σ’εκείνο της πραγματικότητας. Το πρόβλημα βέβαια είναι οτι η θετική επιστήμη προσφέρει μόνο εμπειρικές αλήθειες που εκτείνονται βασικά σ’αυτό που υπάρχει. Δεν περικλέιουν αυτό που θα είναι αύριο ή θα πρέπει να γίνει.
Απο τα μέσα του 20ου αιώνα επιστήμονες είχαν προγνώσει τους κινδύνους που μας απειλούσαν απο την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Αντίθετα αρχικά δεν είχαν αντιληφθεί τους κινδύνους που μας απειλούσαν απο τη χρήση των χλωροφθορανθράκων που «τρυπούσαν» το στρώμα του όζοντος. Με παρόμοιο τρόπο είχαν υποτιμήσει τους κινδύνους και τις παράπλευρες συνέπειες απο τη λειτουργία πυρηνικών εργοστασίων. Σήμερα μάλιστα κάποιοι  τολμούν να επαναφέρουν την τεχνολογία αυτή στην επικαιρότητα για την παραγωγή δήθεν «καθαρής» και φιλικής για το περιβάλλον μορφής ενέργειας..
Αν δυσκολεύονται οι στατιστικολόγοι και οι οικονομέτρες να προγνώσουν με βεβαιότητα το μέλλον οι κοινωνικοί επιστήμονες έχουν να αντιμετωπίσουν ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες στις προγνώσεις τους. Δεν υπάρχει μια κοινωνιολογία της πρόγνωσης, ενώ η ψυχολογία περιορίζεται σε εικασίες γιά τους λόγους που αναγκάζουν τα άτομα και τις κοινωνίες να δημιουργούν και να καλλιεργούν θετικές ψευδαισθήσεις, οράματα και όνειρα για το μέλλον.
Η πρόγνωση αναφέρεται συνήθως σε ένα εναλλακτικό σύμπαν, όπου όλα θα είναι ήσυχα, προβλέψιμα, μη απειλητικά. Η πρόγνωση έχει ένα σκοπό. Οχι να κερδίσουμε ένα στοίχημα με το μέλλον αλλά να εκφράσουμε μια ελπίδα σχετικά μ’αυτό που θα μας άρεσε να υπάρχει στο μέλλον. Οι μελλοντικές χίμαιρες και φαντασιοπληξίες συνήθως στηρίζονται στην υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων της επιστήμης και της τεχνολογίας να λύσουν προβλήματα που παρέμειναν άλυτα στον παρόντα χρόνο.  Οσοι συνεχίζουν να πιστεύουν άκριτα στην ιδεολογία της προόδου, που ήταν κυρίαρχη απο την περίοδο της Νεωτερων χρόνων  μέχρι τον 20 αιώνα, λησμονούν ότι η τεχνολογική πρόοδος είναι και θέμα πολιτικής βούλησης και εξαρτάται απο την ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας σε πεδία και κατευθύνσεις πέρα απο τις κυρίαρχες τάσεις και κατευθύνσεις που έχουν αποκλειστικό στόχο την βραχυπρόθεσμη υλοποίηση της γνώσης και την μετατροπή της σε ανταλλακτική αξία.
Οι άνθρωποι επιθυμούν να γνωρίζουν το μέλλον για να είναι σε θέση να πάρουν τη σωστή απόφαση σε περίπτωση που βρίσκονται αντιμέτωποι με περισσότερους εναλλακτικούς τρόπους δράσης. Για να γνωρίζω τι μου συμβαίνει σήμερα πρέπει να γνωρίζω τον εαυτό μου και τις δυνατότητες που έχω στη διάθεσή μου για να προγραμματίσω τις μελλοντικές πράξεις μου.
Στην εποχή μας κάποιοι βλέπουν στις εξελίξεις της Μοριακής Βιολογίας νέες δυνατότητες για να προγραμματίσουν π.χ. την προσωποπαγή θεραπεία ασθενειών τους ή  ένα μέλλον για τα παιδιά τους, χωρίς ανίατες ασθένειες. Κάποιοι μιλάνε ήδη για το Μετα-ανθρώπινο μέλλον μας οραματιζόμενοι την παράταση της ζωής επ’ αόριστον, με αντικατάσταση ζωτικών οργάνων, ή ακόμη και την ίδια την αθανασία...
Οι άνθρωποι χρειάζονται προγνώσεις και οράματα για το μέλλον για να έχουν την αίσθηση οτι ελέγχουν τη μοίρα τους, για να νοιώθουν ασφάλεια και να διώχνουν τον φόβο. Μελέτες για την ψυχολογία της αντίληψης του κινδύνου βρήκαν οτι μια απο τις μεγαλύτερες επιρροές πάνω στο φόβο είναι η αβεβαιότητα. Οσο πιο λίγα γνωρίζουμε  τόσο νοιώθουμε οτι απειλούμαστε, επειδή η έλλειψη γνώσης  σημαίνει και άγνοια  των μέσων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση μιας απειλής που έχει σχέση με την υγεία, την ασφάλεια ή την ίδια μας τη ζωή. Αρα η γνώση ακόμη και όταν είναι ατελής μας δίνει δύναμη, το αίσθημα οτι ελέγχουμε τα πράγματα, μας καθησυχάζει, ακόμη και αν η εκτίμησή μας είναι λανθασμένη.
Αυτό σημαίνει οτι η μελλοντολογία έχει σίγουρα μέλλον. Οι άνθρωποι πάντα θα αναζητούν ένα κάποιο έλεγχο πάνω στο μέλλον τους. Πάντα θα επιθυμούν να γνωρίζουν με τι θα μοιάζει το αύριο. Πάντα θα ανατρέχουν στα έργα επιστημονικής φαντασίας, στις προβλέψεις των «ειδικών» και θα αναζητούν παρηγοριά και ελπίδα στις αόριστες μεν αλλά χρήσιμες γι’αυτούς απαντήσεις π..χ. των θρησκειών, για την μεταθανάτιο «ζωή» τους...
Απο τους πανάρχαιους χρόνους οι οιωνοσκόποι παρατηρώντας και ερμηνεύοντας τους οιωνούς  επιχειρούσαν να διαγνώσουν το άδηλο μέλλον και να καθησυχάσουν τους συμπολίτες τους. Το ίδιο γίνεται και στις μέρες μας. Το μόνο που άλλαξε είναι η πεποίθησή μας οτι έχομε μεγαλύτερο έλεγχο πάνω στις συνθήκες της ζωής μας, ότι είμαστε ικανοί να μεταφράσουμε τα σημεία, τους οιωνούς, με μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας. Οι σοφοί μας λέει ο Αλεξανδρινός  ποιητής οι άνθρωποι γνωρίζουν τα γινόμενα, μόνο οι σοφοί αντιλαμβάνονται τα προσερχόμενα... «σοφοί δε προσιόντων».
Η όπως το διατύπωσε ένας άγγλος ποιητής « Ο παρελθών και ο παρών χρόνος θα είναι παρόντες στον μέλλοντα χρόνο». Πάντως  ένα είναι σίγουρο. Η πορεία του κόσμου και της ανθρώπινης κοινωνίας δεν είναι προδιαγεγραμμένη προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Μπορεί να είναι μια κοινωνία της ανισότητας, της ανελευθερίας, της φτώχειας και της οικολογικής καταστροφής όπως θα μπορούσε να είναι και μια κοινωνία της αλληλεγγύης  και της κοινωνικης δικαιοσύνης, πραγματοποιώντας τα οράματα και τις προγνώσεις των αισιόδοξων διανοητών του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα και των ουτοπικών πρώιμων σοσιαλιστών.
Ο 16ος αιώνας μας έδωσε την έννοια της «ουτοπίας», ο 20ος μας προσέφερε αρκετές δυσάρεστες «δυσ-τοπίες», ας ελπίσουμε οτι η ανθρωπότητα μαθαίνοντας απο τα λάθη της θα μας επιτρέψει στο μέλλον να δούμε και όψεις «ευ-τοπίας», μιας βιώσιμης δηλαδή και αξιοβίωτης ουτοπίας.. Η ου-τοπια του μέλλοντος όσο και να λαχταράει να υπόσχεται οτι θα είναι μια ευ-τοπία αποδεικνύεται συνήθως οτι αποτελεί και θα αποτελεί μια δύσ-τοπιά μιά δύσκολα πραγματοποιήσιμη ουτοπία. Ομως η ανθρωπότητα δεν προχωράει χωρίς μελλοντικά όράματα, χωρίς προγνώσεις και ουτοπικούς οραματισμούς. Οπως έλεγε ο Οσκαρ Γουάλντ «ενας χάρτης του κόσμου που δεν θα περιέχει και τη νήσο της ουτοπιας δεν αξίζει να τον ταξιδέψεις.. Η πρόοδος της ανθρωπότητας σ’αυτό ακριβώς έγκειται. Στην πραγματοποίηση αυτού που μοιάζει αδύνατο.»